شناسایی افراد معتاد:

برای شناسایی افراد معتاد خصوصا نوجوانان و جوانان راه های مختلفی وجود دارد که به اجمال فهرست می شود. البته مواد مخدر جدید ممکن است که این علائم را نداشته باشد و با تشخیص کیلینکی و آزماشگاهی قابل تشخیص باشد.

الف – شناسایی از روی اختلات رفتاری فرد.

1 – دروغگویی . برای لو نرفتن خود به سوالاتی مختلفی که از آن ها می شود مانند کجا بودی، چه خوردی، پولت را کجا خرج کردی و آیا پول داری یانه و... جواب راست نمی گویند.

2 – عدم خلق و خوی ثابت. مصرف مواد مخدر در ساعات معینی از شبانه روز باعث می شود که مانند افراد عادی و غیر معتاد نتوانند درمیهمانی ها وگردش ها با دیگران به سربرند. آنها برای رسیدن به مکانی خلوت که بتواند موادشان را مصرف کنند تلاش دارند، پس میهمانی و گردش ها خود را نیمه کاره می گذارند وچنانچه در این راه با موانعی روبه رو شوند نوعی ناکامی که حالت پرخاشگری و یا تحریک پذیری دارد ، ازخود نشان می هند چنین حالتی وقتی به اوج خود می رسد که فر به دنبال تهیه مواد مخدر برود ودست خالی باز گردد.

3 – شیب نشینی های مکررباافرادی خاص. نتیجه این شب نشین های طولانی ، سردرد، تهوع واستفراغ ، سستی ی حالت هایی مانند خندیدن وگریه کردن بدون دلیل.

4 – گوشه گیری و منزوی شدن. شخص معتاد تمایل دارد چند ساعت در اتاقی تنها بماند وعلاقه وتمایلی به زندگی سالم نداشته باشند. این گونه افراد درمیهمانی ها ی طولانی همراه با خانواده نیز شرکت نمی کنند.

5 – حرکات مشکوک و پنهان کاری درمنزل ومحل کار. افرادمعتاد معمولا دوست ندارندکسی از کار آن ها سر دربیاوردهمیشه سعی می کنند وسایل و لوازم خود را از دیگران پنهان نگاه دارند.

6 – خروج ازمنزل خصوصا بعد ازظهرها واوخر شب. برای خارج از منزل دلابل خاصی را ارایه می کنند. زیرا برای مصرف نیاز به مکانی خارج از منزل دارند.

7 - ارایه صورت خرج های صوری . برای تهیه پول مواد، فرد یا جوانی که برای منزل خرید می کند، محبوراست مقداری خرج های اضافی به صورت صوری به فهرست خرج های واقعی گزارش کند یا نوجوان با درخواست پول برای هزینه های دروغین بر مقدارپول توجیبی خود بیفزاید.

8 – دوستان مشکوک. دوستی با افراد معتاد، مشکوک وکسانی که سابقه ی دزدی و زندان دارند و وجهه ی اجتماعی خوبی ندارند، از ویژگی های فردمعتاد است.

9 – سرقت کردن. نوجوانان و جوانانی که مبتلا به موادمخدر هستند چون از نظرمالی درتنگنا هستند درآغاز اعتیاد خود دست به سرقت اموال خانواده ، همسایگان ، دوستان یا سرقت اموال افراد ناشناس میزنند.

10 – داشتن دوستان ناباب. اصولا نوجوانانی که با دوستان معتاد رفت وآمد دارندمانند آنها هستند.

11 – عدم تمایل به مسافرت های دور. مسافرت های دورنوعی محک برای شناسایی معتا دست، زیرا حمل مواد مخدر درمسیرمسافرت مشکل است. و از طرفی به دلیل درمعرض کنترل بودن دیگران مصرف هم مشکل خواهد بود.

12 – در خانه ماندن. درمواقع اجرای طرح جمع آوری معتادان ازسطح جامعه ، فردمعتاد تمایلی به بیرون رفتن از خانه ندارد وتلاش دارد به هر بهانه ای در منزل بماند.

13 – خارج شدن از خانه برای مراجعه به مکان های خاص.فردمعتاد برا ی تهیه مواد به مکان های مشخص و همیشگی مراحعه می کند.

14 - حساسیت نشان دادن به بحث های ضد اعتیاد. فرد معتاد در این گونه مباحث سعی دارد موضوع بحث را عوض کند یا در بحث هایی که درمورد ترک اعتیاد است سعی دارد این ترک را موقتی جلوه دهد

15 - . معمولا جوانان معتاد کمتردر این گونه مجالس ظاهرمی شوند وتمایلی به این گونه فعالیت ها ندارند.

16 – قرص گرفتن پول از دیگران . برای تهیه مواد از دوستان و آشنایان به بهانه های مختلف پول قرض می گیرند یا وسایل شخصی خود را با کمتر از قیمت اصلی به فروش می رسانند.

عوامل اعتیاد به مواد مخدر:

الف- عوامل اجتماعی

1 – خانواده.نابسامانی وگسیختگی خانواده ناسازگاری ها واختلافات خانوادگی،فقر مادی،کمبودهای عاطفی،معتادبودن افراد خانواده، بی سوادی و ناآگاهی والدین نسبت به مسایل اجتماعی،عدم مسئولیت پذیری والدین و...

2 – مدرسه. بی توجهی به نیازهای دانش آموزان ،عدم وجود مدیریت درست، عدم وجودمربیان واقعی وآگاه به مسایل کودکان ، نوجوانان و جوانان

3 – گروه همسالان. معاشرت با رفقای معتاد، منحرف و..

4 – رسانه های گروهی. عدم اطلاع رسانی رسانه ها و گاهی ترویج خواسته یا نا خواسته بدآموزی ها.

5 – اوقات فراغت . عدم وجود یا کمبود امکانات و تجهیزات کافی برای گذراندن اوقات فراغت به طور سالم  وبرعکس مساعد بودن وجود تفریحات ناسالم وزیانبخش.

6 – فساد ونابسامانی اجتماعی در دسترس بودن مواد مخدر، تجمل پرستی، رقابت های بیهوده و...

ب – عوامل اقتصادی

1 – فقر،بیکاری،گدائی وولگردی،بحرانهای اقتصادی و...

2 – مهاجرت،آوارگی، تضاد وتعارض فرهنگی و..

3 – بیکاری.

4 – سودجوئی ازطریق تهیه وفروش مواد مخدر.

ج – عوامل سیاسی

1 – جنگ و آوارگی و بی خانمانی حاصل از جنگ

2 – عوامل فرهنگی.( بی سوادی وکم سوادی افراد جامعه، عدم آگاهی به مسایل اجتماعی ، فقدان احساس مسئولیت

3 – سیاست استعماری دول خارجی وسرمایه داران بزرگ جهانی ( نسبت به کشورهای درحال توسعه)

د – عوامل روانی ( شامل انواع افسردگی ها وانواع انحرافات جنسی ، عوامل روانشناختی که شامل ناپایداری عاطفی واحساسی، اضطراب و بی قراری عدم اعتمادبه محیط و آینده ، احساس عدم توانایی ، عقد حقارت وعدم رشد شخصیت

عوامل طبیعی .( عوامل فیزیکی که شامل بیماری ، درمان سرخود ونقص جسمانی )

انواع مواد مخدر:

متاسفانه روز بروز بر تنوع مواد مخدر افزوده می شود بطوری که در گذشته تنوع کمتر از زمان حال بوده است. ولی اهم مواد مخدر عبارتند از:

تریاک ، مرفین، هروئین ، کوکائین ، آمفتامین ها ، مارجوانا و هشیش، کراک ، شیشه، قرص برنج و....

.

اعتیاد به مواد مخدر

یکی از مشکلات عمده ای که نسل نوجوان وجوان کشور و جهان را تهدید می کند، تمایل و گرایش آن ها به مواد مخدر است.این مشکل ممکن است به صورت یک پدیده سیاسی مطرح باشد مه اثر سوء وتخریبی آن درابعاد اجتماعی، اقتصادی؛سیاسی ، اعتقادی، و فرهنگی جامعه اثرشگرفی بر جا می گذاردو برای فرد هم مشکلات روانی و تربیتی خاصی دارد.

مصرف مواد مخدر در اغلب نوجوانان ، صرفا کنجکاوی شدید آنها درباره رفتارهای «بزرگسالانه» را منعکس می کند. پژوهش ها نشان می دهد که اکثر نوجوانان الکل، سیگار و مواد مخدر را به صورت تفننی مصرف می کنند . اما درصورت دامه بعد از گذشت مدتی وابستگی شدیدی به آن پیدا می کنند.

تعریف اعتیاد

اعتیاد از دیدگاه طب دعریفی دارد مبنی براینکه اعتیاد وابستگی به دارو است.یعنی اینکه انسان بر اثر کاربرد نوعی ماده ی شیمیایی ازنظر جسمی و روانی به آن وابستگی پیدا می کند، طوری که بر اثردستیابی و مصرف دارو احساس آرامش ولذت به او دست می دهد ونرسیدن دارو خماری، درده های جسمانی، احساس ناراحتی وعدم تامین را به دنبال دارد( ستوده 1384)

شروعی اعتیاد در افرادی که زمینه دارند،باکشیدن سیگار شروع می شود، سیکار کشیدن مقدمه ای جهت ابتلای نوجوانان و جوانان به مواد مخدر است. تحقیقات صورت گرفته نشانگر آن است که اکثر معتادان در ابتدا از سیگار شروع کرده اند وسرانجام به کشیدن مواد مخدر به صورت یک اعتیادعادت کرده اند. به عبارت دیگر، سیگارکشیدن مقدمه ای برای اعتیاد فردبه موادمخدر است. به طوری که بین ابتلاء به مواد مخدروکشیدن سیگار رابطه ی مستقیم وجود دارد.

مراحل اعتایاد به مواد مخدر:

اززمان آشنایی فردبه مواد مخدر تا وابستگی کامل به آن (معتاد شدن)مراحلی وجود داردکه از معضی جهات این مواردبا هم مشابه هستند که می توان آن ها را به سه دوره تقسیم کرد.

دوره اول – دوره یآشنایی فردباموادمخدر که از راه دوستان ،آشنایان،اقوام وحتی خانواده خودفرد امکان پذیر است.

دوره دوم – دوره دوم دراین مرحله برای مدتی مواد مخدرمصرف می کندو البته مصرف گهگاهی ،هفته ای یاماهی یکی دوبار است، لذا حالت تفننی دارد.

دوره سوم اعتیاد واقعی که فردوابستگی کاملی به موادمخدر پیدا می کند وهمه روزه مجبور است مقداری مواد مصرف کند.در این زمان فردبه گروهی که اهل این کار هستندتمایل و کنش مثبت پیدا می کند.

<!-- /* .

آثار خشونت در فیلمهای تلویزیونی

آنچه والدین در این خصوص باید بدانند:

تحقیقات اخیر نشان داده است که شخص عادی در بسیاری کشور ها به طور میانگین روزانه بیش از شش ساعت تلویزیون تماشا می کنند .وقتی زمان سپری شده در سینماها به این زمان به این مدت اضافه شود،روشن می شود که اکثر کودکان خیلی زیاد در معرض تاثیر وسایل ارتباط جمعی هستند .با این که ممکن است تماشای تلویزین فرزندتان واقعا کمتر از این میانگین باشد،ولی اگر او هم مانند اکثر بچه هاست ،هنوز بیش از اندازه تلویزیون می بیند.در خلال ده سال گذشته ،توجه روان شناسان ،والدین ،وبرنامه سازان تلویزیونی به آثار خشونت فیلم های تلویزیونی بر کودکان جلب شده است.این توجه عمدتازمانی آشکار شد که بسیاری از برنامه های تلویزیونی (از جمله آنها که طی بعداز ظهر واوایل شب،وحتی کارتون هایی که صبح روز تعطیل نشان داده می شوند)آلوده به صحنه های خشونت آمیز وتهاجمی ،ودر گیری بودند .این پرسش پیش آمد :آیا کودکانی که صحنه های خشن را در تلویزیون می بینند به رفتارتهاجمی روی می اورند؟

پاسخ ،آری مشروط بود .تعدادی از روان شناسان،از جمله دکتر آلبرت بندورا،در دانشگاه آکسفورد فیلم هایی را به کودکان نشان دادندکه نمایشگر آن نوع خشونتی بودند که در واقع خردسالان در تلویزیون می دیدند .کودکان این فیلم های خشن را تماشاکردندوبی درنگ پس از آن ،وقتی با یکدیگر بازی می کردند،تحت نظر گرفته شدند کودکانی که فیلم های خشن تماشا کرده بودند ،نسبت به آنها که فیلم های نیمه خشن دیده بودند،به راستی دربازیشان مهاجم تر بودند. در برخی موادر، کودکان بلافاصله اعمال تهاجمی(مثل زد وخورد ، مشت زنی ، نعره زنی ، تظاهر به تیراندازی با اسلحه)را که اندکی پیش درفیلم دیده بودند تقلیلد کردند.تحقیقات بعدی این نتیجه گیری را تائید ومعلوم کرد که کودکان ،فقط تهاجم وخشونت هنر پیشه ها ی برنامه های تلویزیونی را تقلید نمی کنند ،بلکه حتی از تهاجم وپرخاشگری ساختگی شخصیت های فیلم های کارتونی هم تقلید می کنند.با همه ی این ها ،دیدن فیلم های خشن نتیجه دیگری هم دارد :تماشای خشونت های تلویزیونی رواداری کودکان را نسبت به اعمال تهاجمی وضد اصول اجتماعی افزایش میدهد.با این حال چون تماشای خشونت رسانه ای می تواندبر رفتارومعیار های اخلاقی کودکان تاثیر گذارد ،والدین باید از چند قانون عرفی پیروی کنند:

1-مخصوصابه کودکان کم سن وسال نباید اجازه دادفیلم ها یا نمایش هایی تماشاکنند که محتوای بسیار تهاجمی دارند. کودکان زیرشش سال تجربه و درک محدودی درباره ی رفتار درست و نادرست دارند. درقبال چنین پیش زمینه ای تجربه ی محدود شخصی ، خشونتی که در تلوزیون یا فیلم ها می بیند، ممکن است شدیدتر براعمال شان تاثیر بگذارد.

2 – کودکانی که مستعد پذیرش خشونت یا تهاجم هستند،نباید برنامه هایی را تماشا کنند که با نمایش الگوی بدرفتاری دیگران ،این رفتارها را تقویت می کنند.

3 – تهاجم درفیلم های کارتونی، اگرچه برای بزرگسالان غیرواقعی به نظر می رسد، می تواند برکودکان تاثیر بگذارد. صحنه هایی که درآنها شخصیت های کارتونی یکدیگر رابا مشت ولگد می زند، آنها که شخصیت دیگر را از ساختمان ها یا صخره ها به پایین پرتاب می کنند، یا آنها که یگدیگر رابه ریل قطار می بندند،ممکن است برای بزرگسالان احمقانه وغیر واقعی باشد .ولی حتی تماشای این نوع خشونت غیر واقعی می تواند بر کودکی خردسال تاثیر بگذارد.با این که کارتون ها به طور روز افزونی با خشونت کمتری ساخته می شوند ،پدر یا مادر هنوز هم با ید آنها را در نظر زیا ده روی در خشونت زیر نظر داشته باشد.

. <!-- /* .

انواع پرخاشگر:

عده ای از صاحب نظران پرخاشگری را به دوقسمت،پرخاشگری وسیله ای و پرخاشگری خصمانه تقسیم نموده اند. در پرخاشگری وسیله ای فرد برای دفاع از خود می جنگد ، مانند حمله به افراد،یا برای اثبات قدرت مبارزه می کند.

 در پرخاشگری خصمانه فردبه دنبال اهداف دیگری است مانند حمله ی عضوی از گروهی به یگ رهگذر بی گناه که ممکن است با هدف موقعیت درگروه صورت گیرد.

در تقسیم بندی دیگری انواع پرخاشگری را این گونه عنوان نموده اند:

1 – پرخاشگری ناشی از خشم 2-پرخاشگری ناشی از غارتگری 3 – پرخاشگری ناشی ازترس 4 – پرخاشگری عامل 5 – پرخاشگری به خاطر حفظ قلمرو 6- پرخاشگری نوع دوستانه 7- پرخاشگری ناشی از جنس نر بودن که مخصوص حیوانات است.

عده ای نیز تقسیم بندی دیگری از پرخاشگری بشرح زیر ارائه نموده اند:

پرخاشگری فیزیکی . الف ) آسیب بدنی رساندن . ب ) آسیب ابزاری مانند چماق، چاقو وغیره ج ) آسیب عاملی مانند تحریک کردن دیگران

پرخاشگری نوشتاری مانند : مقاله ، شعر، داستان، تحلیل، طنز، روزنامه ، کتاب و ..

پرخاشگری تصویری مانند: فیلم ، سریال، کاریکاتور، عکس

پرخاشگری علامتی مانند: قهر ، روی برگرداندن، ایما واشاره، نگاه معنی دار

کلامی مانند : هرزه گویی، کنایه گویی، متلک گویی، سخره گویی (طنز یا شوخی تحقیر آمیز) پشت سرگویی ( غیبت) ، زیر لب گویی (غرولند کردن)، ابزارگویی( بوق – شیپور- سوت – زنگ )

رابطه پرخاشگری و اختلالات روان پزشکی

ارتباط پرخاشگری با برخی از اختلالات روانپزشکی شناخته شده است.

1 – عقب ماندگی ذهنی 2 – اختلال کاهش تمرکز ( بیش فعالی) 3 – اختلال سلوک 4 – اختلال شناختی ( دمانس و دلیریوم ) 5 - اختلالات سایکو تیک ( اسگیزوفرنی ، اختلالات سایکوتیک به شیوه دیگر مشخص نشده) 6 – اختلال خلقی ( اختلالات خلقی وابسته به مواد، و مغزی) 7 – اختلالات تهاجمی متناوب 8 – اختلالات انطباقی همراه اختلال سلوک 9 – اختلال شخصیت ( پارانوئید، ضد اجتماعی، مرزی ، خودشیفته ) .

تکنیک های لازم برای کنترل پرخاشگری در محیط خانواده

1 – صمیمیت. صمیمیت درخانواده امری لازم است زیرا سهم مهمی درکاهش خشونت در خانواده دارد. بسیاری از رفتارهای خشونت آمیز به این دلیل است که صمیمیت بین طرفین وجود ندارد.   

2 – تامل و سکوت . یکی ازبهتری راه های کنترل خشونت در خانواده کنترل رفتار خویشتن در مواقعی است که یکی از اعضای خانواده به تحریک دیگری بپردازد. بهترین شگرد در این هنگام ان است که دیگران سکوت اختیار کنندتا آن فرد هم آرامش پیدا کند. سپس در یک فرصت مناسب با هم به بحث و بررسی برسند.

3 – تخلیه . یعنی اینکه به طور مستقیم جواب خشونت را ندهیم. تحقیقات جدید نشان داده که پرخاشگری ملاکی و حتی فیزیکی علاوه بر اینکه خشم را کاهش نمی دهند ، بلکه باعث افزایش آن نیز می شود.

4 - مدل پرخاشگرانه غیر پرخاشگرانه. انجام فعالیت هایی مانند قدم زدن ، ورزش کردن، تنفس عمیق کشیدن و فکر نکردن به موضوع آزاردهنده.

 5 – تنبیه. از دیرباز تنبیه یکی از روش های کنترل خشونت بوده ولی درحال حاضر علما چندان اعتقادی به آن ندارند.

. 6 – صحبت کردن درمورد مشکل. بهترین روش برای کاهش پرخاشگری صحبت کردن درمورد آن و تبعات ناشی از آن است. این تکنیک به طور عملی است، یعنی هنگامی که پرخاشگری به حد اعلا خو می رسد، یکی ازطرفین سکوت اختیار می کند وسعی می کند قایله را ختم کند. ولی بعد از این که طرفین آرام شدند ومدتی نیزگذشت با خونسردی مطالب را با یکدیگر درمیان می کذارند وآن را حل وفصل می نمایند.