.

اصول کلی حل مشکل 

برای از بین بردن هر آسیبی راه حلی منطقی و علمی وجود دارد که با دوره رشد انسان متناسب است . برای حل مشکلات نوجوانان وجوانان به یک برنامه ریزی کلی زیاد نیاز است. این برنامه باید سه طیف مختلف که همگام باهم باشند رادر بر گیرد. تا میزان اثربخشی برنامه افزایش یابد. این سه طیف عبارتند از:

وظایف خانواده

 خانواده اولین جایگاهی است که نوجوان و جوان دوره کودکی خود را در آن به سر می برد ویک سری خصایص رفتاری از افراد خانواده خود کسب می کند. شرایط اقتصادی ، فرهنگی، مذهبی ، رفتاری و مناسبات نوجوانی تا حدود زیادی شکل گرفته از دوره کودکی و آن هم شکل گرفته از الگوهای خانوداگی اوست. پس قدم اول برای حل مشکل، شناسایی مشکلاتی است که در خانواده باید مورد توجه قرارگیرد، این مشکلات عبارتند از:

1 – بیقراربودن نوجوان 

دوره نوجوانی دوره پرتلاطم و دشوار است که با شک و تردید سوءظن و رفبت های مختلفی همراه است. بسیاری از مسایل دنیوی و اخروی در مقابل چشم نوجوان نمایان می شود وبرای هریک چند سئوال طرح می کند. به همین دلیل نوعی بیقراری و پریشانی ودر بعضی مواقع همراه با ناسازگاری در آنها مشاهد می شود. از چنین وضعیتی خود نوجوان هم راضی نیست. 

2- رفتارهای متناوب با فرزندان

گاهی به طورغیر عمد والدین رفتاری انجام می دهند که ذهن کنجکاو نوجوان را به پیش داوری وقضاوت هایی وادار می کند. هر چند چنین رفتارهایی ممکن است از طرف والدین خالصانه باشد مانند خرید وسایل و لوازم ، لباس، دادن پول توجیبی و یا حتی دادن جواب سلام آن ها که در بعضی مواقع والدین این گونه ظرافت های دقیق را رعایت نمی کنند.

3- مسخره کردن

اطرافیان نوجوان بیش از هرگس دیگر به نقاط ضعف فرد آشنا هستند. دیده شده در بعضی مواقع اطرافیان از این نقاط ضعف برای مسخره کردن و یا سربه سر گذاشتن آنها استفاده کنند. اتفاق افتاده فرزندی که به لکنت زبان دچار بود،درهنگام صحبت از طرف اطرافیان به وی گفته می شود آن قدر مثل بلبل صحبت نکن لازم به ذکر است که از عیب و نفص نوجوان وقتی کاسته می شود که از طرف والدین حمایت های مثبتی صورت گیرد.

4- برخوردهای جنسی

شور وهیجان نوجوان معمولا درسنین 13 تا 16 سالگی است. عقیده روان شناسان در این زمینه مبتنی بردو نظریه است. نظریه اول مبنی بر این است که بهترین فرصت آگاهی دادن جنسی به نوجوانان در باره ی مسایل جنسی مدرسه است و دلیل این کار را هم ممکن است عدم آگاهی های لازم از طرف خانوداه ها بدانند. نظریه دوم مبنی بر این است که آموزش مسایل جنسی توسط اولیا در دوران کودکی شروع شود وهمکان با رشد در دوران نوجوانی تکمیل شود.

5- برچسب زدن

نباید ارزیابی های متاوت و مختلفی که در مورد اشیاء و اجسام بی جان وبی روح انجام می دهیم درمورد نوجوانان هم انجام دهیم ، زیرا برچسب های گوناگون که با شختار وشکل ظاهری فرد تناسب ندارد باعث حساسیت وی نسبت به موضوع می شود و چنین ارزیابی های نسنجیده عواقب منفی در پی دارد.

6- عیبجویی

توجه به این نکته که هیچ کس بی عیب نیست باعث می شود تا آنها نیز عیب و نقص خود را بشناشند وبه آن اعتراف کنند. تا ضمن اینکه به عیب خود پی می برند، به شمردن عیب و نقص دیگران نپردازند.

7 – احترام به خلوت نوجوان در حد معقول

خلوت نوجوان در حد معقول ا ز دخالتهای بی موری که از طرف خانواده صورت می گیرد کنجگاوی بیش از حد به خلوت کردن او زیرا این عمل یک نوع مزاحمت تلقی می شود واز طرف دیگر ، این آموزش را به نوجوان می دهد که در کار دیگران دخالت بی مورد نکنند.

8- دوری از تلخ زبانی

تلخ زبانی همراه با اشتبداد وخود محوری است . این عمل مانند کوبیدن پتک بر آهن سرد است . اولیای خانواده علاوه بر این که خود نباید با اعمال قدرت همراه با دستور و تحکم برخورد کنند، بلکه نباید جوی بوجود آورند که فرزندان بزرگتر بر فرزندان کوچکتر خانواده تحکم کنند و به آنها دستور دهند.

9- اجتناب از کلیشه سازی

مقایسه دوره نوجوگانی اولیاء با دوره نوجوانی فرزندان خود امر شایسته ای نیست . اصولا اولیاء با به رخ کشیدن موفقیت های خود به فرزندان فکر دروغگوئی و قولو کردن را در آنها ایجاد می کنند ، زیرا فرزندان گذشته اولیاء را ندیده و فقظ تعریف آن را شنیده اند.

10- پیش بینی های حساب نشده

تکلیف بیش از حد برای نوجوان مشخص کردن، بدون هماهنگی با او برایش رشته تحصیلی انتخاب کردن ، و تصمیم گرفتن بجای او کار منطقی نیست.

11- عجله در اصلاح

اصلاح رفتار نوجوان با عجله امکان پذیر نیست در چنین مواقعی با فشار بیش از حد برای اصلاح رفتا ر با واکنش و مقاومت آنها روبرو می شویم. دراین شرایط نوجوان اصلا به حرف کسی توجه نم کند. اصلاح رفتار همگام با رشد جسمی وفکری باید صورت گیرد.