دوره نوجوانی و جوانی
پس از پایان یافتن دوره کودکی ،فرد وارد مرحله ای می شود که شرایط آن با دوره قبلی کاملا متفاوت است. این دوره به دوره ی نوجوانی معروف است. نوجوان اراین دوره شرایط وتوقعات تازه ای دارد که نمی توان آن را با دوره ی قبلی وی یکی دانست. به همین جهت است که عده ای این دوره راتولدی دوباره برای فرد نامیده اند. دراین مرحله دگرگونی های زیادی در ابعاد مختلف جسمی،عقلی و احساسی ،به وجود می آید که روی هم شخصیت نوجوان را شکل می هند.
تعریف نوجوانی
درفرهنگ وبستر آمده است(( نوجوانی انتقال از مرحله ی آخر کودکی به مرحله ی بالندگی و کمال است)) یا دوره ای ازجریان تدریجی زندگی را نوجوانی می گوید که با تحول عمیق در جسم و روان وقدرت تجسم و تخیل زیادی همراه است.
سازمان بهداشت جهانی ،دوره نوجوانی اراز10 تا 15 سالگی و دوره ی جوانی را از 16 تا 25 سالگی تخمین زده است.
ویژگی های عمومی دوران نوجوانی عبارتند از:
1- شکل گیری و رشد عاطفی.
2 - پیدایش رغبت ها و گرایش به سوی جنس مخالف.
3- شکل گیری و رشد اجتماعی.
4 - رهایی از وابستگی و کنترل خانواده.
5- شکل گیری رشد شناختی .
6 - انتخاب شغل و حرفه.
7- صرف اوقات فراغت.
8 - به دست آوردن فلسفه ی زندگی .
9 - خود شناسی.
روان شناسان درمورد سن شروع وپایان نوجوانی بیشتر ازمیانگین سن س
گفته اند. براین اساس نوجوانی به سه مرحله تقسیم می شود.
1- پیش نوجوانی 10 تا 12 سالگی
2- اوان نوجوانی 12 تا 15 سالگی
3 - اواخر نوجوانی 15 تا 18 سالگی
معمولا دردوره پیش نوجوانی برای دخترها و دوره ی نوجوانی برای پسرها پدیده بلوغ اتفاق می افتد. قبل ازپیدایش چنین حالتی برای هردو جنس علایمی ظاهر می شود که نشانه ای به وجود آمدن شرایط لازم برای گام نهادن فرد به مرحله ی بلوغ جنسی است.
تعریف بلوغ
بلوغ به عنوان دوره ای است که در آن اندام های تولید مثل رشد ، وشروع به کار می کند. اززمان شروع بلوغ تمام تغییرات ناشی از بلوغ ، اثرقابل ملاحظه و.چشمگیری بررشد همه قسمت های بدن دارد. یا بلوغ را می توان سن ویژه ای دانست که در آن رشد جنسی اتفاق می افتد ، درحالی که نوجوانی به معنای دوره یا سال های بین بلوغ و بزرگسالی است.
عوامل موثر برشروع سن بلوغ
1 -عوامل ارثی وخانوادگی . دخترانی که مادرانشان زودتر بالغ شده اند، آن ها نیز زود بالغ می شوند.
2- سطح هوش نوجوان . تحقیقات نشان داده ،دختران وپسرانی که از بهره هوشی بالاتری برخوردارند بلوغ آن ها زودتر اتفاق افتاده است.
3- وضعیت تغذیه ، سلامت وبهداشت فرد . تغدیه و ورزش درشروع بلوغ جنسی موثر است. در دختران ، افزایش سریع وزن و چربی بدن ، رسش جنسی را تحریک می کند. قاعدگی در زنانی که ورزش سنگین را درسنین پائین شروع کرده اند، ویا خیلی کم غداهای پرچرب استفاده کرده اند خیلی به تاخیر می افتد.
مسئله بلوغ یک پدیده چند بعدی است . لذا ضروری به نظر می رسد که این پدیده مهم از ابعاد مختلف (جنس ، روانی ، اقتصادی و شرعی ) مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
کلمات کلیدی: