اعتیاد الکترونیکی :

مطالعات نشان داده است که الگوهای رفتاری اعتیاد در بین مصرف کنندگان سنگین اینترنت وجود دارد. بررسی ها شیوع آن را از 6% تا بیش از 80% گزارش کرده اند. نگران کننده ترین جنبه اعتیاد به اینترنت، آسیب دیدن کودکان است. آنهاد به راحتی به بازیهای چند نفره حتی بخشهای مبتذل وابسته می شوند.

معتادین به اینترنت ساعتهای بسیار طولانی در طول روز را به استفاده از این وسیله ارتباطی می گذرانند به نحوی که عملکرد شغلی واجتماعی آنها تحت تاثیر قرار می گیرد، کارشناسان این نوع استفاده غیر طبیعی از اینترنت را اصطلاحا اعتیاد به اینترنت می نامند. علت اعتیاد به اینرنت در بسیاری از این افراد، دستیابی به راهی برای سرکوبی اضطرابها و تنش های زندگی است به گفته پژوهشگران احتمال اعتیاد به اینترنت در افراد گوشه گیر و افرادی که در ارتباطهای اجتماعی و بین فردی خود مشکل دارند بیش از سایرین است.).

علایم شناخته شده این اختلال شامل

الف) استفاده از کامپیوتر برای خوشگذرانی، شادی یا تسکین استرس.

ب) احساس تحریک پذیری غیر قابل کنترل و افسردگی زمانی که از آن استفاده نمی کنند.

ج) صرف زمان طولانی و هزینه زیاد برای نرم افزار و سخت افزار، روزنامه ها و فعالیتهای مربوط به کامپیوتر.

د) بی خیال شدن نسبت به کار، مدرسه و خانواده.)

- به آنهایی که نمی توانند از صفحه کامپیوتر دور شوند توصیه می شود

به یک شبکه حمایت شده و سالم متصل شوند.

- زمانی که حس می کنند باید کامپیوتر را روشن کنند با کسی تماس بگیرند و با او صحبت کنند. این روش رفتار شناختی است به این ترتیب به افراد کمک می شود تا الگوی ذهنی خود را دریابند و بدانند چگونه باید آنرا تغییر دهند.

چاقی

کودکانی که مدت طولانی در مقابل کامپیوتر می نشینند‏‏، فعالیتهایشان از فعالیتهای مورد نیاز سلامتی (از قبیل ورزش) دور می شود در نتیجه خطر چاقی افزایش پیدا می کند(11). برای به حداقل رساندن خطر چاقی توصیه می شود که مدت استفاده از کامپیوتر به 2-1 ساعت در روز محدود و بر فعالیتهای از قبیل ورزش تاکید شود.

تشنج اپیلپتیک: تشنج بطور اولیه بوسیله شکل خاصی از اپی لپسی ایجاد می شود. اپی لپسی حساس به نور زمانی ایجاد می شود که کودک حساسیت بالایی به نورهای لرزان دارد در این حالت زمانی که در مقابل نورهای درخشان کامپیوتر و فلاش های ناشی از بازی های رایانه‌ای قرار می گیرد تشنج آغاز می شود. علایم متنوع می باشد که شامل سردرد، تغییر در میدان بینایی، سرگیجه، گیجی، کاهش آگاهی و تشنج می باشد. به محض توقف استفاده کامپیوتر علائم ناپدید می گردد.

اثر اینترنت بر مهارتهای اجتماعی.

علی رغم اینکه اینترنت بعنوان یک فناوری شگفت آور معرفی شده است بر مهارتهای اجتماعی افراد اثرات منفی دارد.بهترین راه برای کشف خود زمانی که کودک در حال رشد و یادگیری است، تعامل با دیگر کودکان می باشد. یادگیری از طریق تجربه و تحریک حسها اتفاق می افتد، زمانی که کودک از کامپیوتر استفاده می کند کمتر اتفاق می افتد. کلیک کردن بر موس و بازیهای رایانه‌ای پیشرفت مناسب مهارتهای اجتماعی کودک را به تاخیر می اندازد.زمانی که کودک به اینترنت معتاد شد، انگیزه اش برای تعامل با دیگران کم می شود که خود اثرات منفی بر ارتباط شخصی و تعاملات اجتماعی دارد.

مطالعات اخیرنشان می دهد که استفاده از اینترنت سبب ایجاد احساس بدبختی، تنهایی و بطورکلی کاهش سلامت روانی می شود. اشخاصی که از اینترنت بیشتر استفاده می کنند دوستی ها را کمتر حفظ کرده، زمان کمتری با خانواده صحبت می کنند، استرسورهای بیشتری را تجربه کرده اند و احساس تنهایی و افسردگی می کنند.

اینترنت و خانواده

اینترنت امروزه جایگاه ویژه ای در ساختار زندگی خانواده ها پیدا کرده است و کامپیوتر به عنوان یک وسیله اما با کاربردی متفاوت تر ، متنوع تر و شخصی تر وارد خانه شده و عرصه زندگی اجتماعی را دچار تغییر و تحول نموده و روابط اجتماعی جدیدی با ویژگیهای نوین در جامعه حاکم می سازد.

دلیل اصلی خانواده ها از خرید کامپیوترو ارتباط با شبکه اینترنت در منزل آموزش می باشد. والدین اعتقاد دارند که این ابزار نگرش کودک را به مدرسه بهبود می بخشد. اما با گسترش سریع استفاده از این فناوری سوال مهمی که ایجاد می شود تاثیر آن بر ارتباطات بین اعضای خانواده است. استفاده از اینترنت به چند دلیل بر روابط خانواده تاثیر می گذارد.

- استفاده از اینترنت یک فعالیت زمان گیر است پس می تواند مدت تعامل کودک با خانواده اش را کاهش دهد.زمان اختصاص داده شده برای تعامل با یکدیگر پیش شرط ارتباط با کیفیت می باشد. در یک مطالعه 50% خانواده ها بیان کردند که مدت زمانی که آنلاین هستند کمتر باهم صحبت می کنند و 41% موافق یادگیری رفتارهای ضد اجتماعی در این مدت بودند.

- اینترنت کشمکش های جدیدی را در خانواده ایجاد می کند. وجود فقط یک کامپیوتر در منزل رقابتی بین کودک و والدین برای استفاده از کامپیوتر ایجاد می کند که گاهی سبب کشمکش می شوداستفاده از صفحات وبی که از نظر محتویات متناسب سن کودک نمی باشد سبب بحث و کشمکش بین والدین و کودکان می شود.

- گاهی کشمکش ناشی از دستیابی کودکان به اطلاعات خصوصی والدین می باشد.

- والدین نگران هستند که اینترنت کودک را از سایر فعالیتها منحرف کند و همچنین اثر ایزوله کننده ای بر او داشته باشد.

مشکلات عمده استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت

.این مشکلات را می توان در سه گروه فیزیکی، اجتماعی و روانی طبقه بندی نمود که در ذیل به شرح آنها می پردازیم.

1- مشکلات جسمی :

  الف - مشکلات بینایی

به اعتقاد پزشکان کودکانی که به مدت طولانی از کامپیوتر استفاده می کنند در معرض خطر نزدیک بینی قرار می گیرند(7). اگرچه 70% بزرگسالانی که به دلیل نگاه ممتد به صفحه مانیتور و کار طولانی مدت با کامپیوتر به علائم سندرم بینایی کامپیوتر مبتلا هستند(8) تحقیقات نشان داده است که کودکان بدلایل ذیل برای ابتلا به این سندرم مستعدتر هستند:

- عدم توجه به مسائل بهداشتی و سلامت خود. ممکن است ساعتها در مقابل صفحه کامپیوتر بنشینند و بر آن تمرکز کنند.

- عدم بیان مشکلات بینایی توسط کودکان و نادیده گرفتن آنها .

- ایستگاههای کاری کامپیوتر اغلب متناسب با وضیعت بالغین طراحی می شود و برای کودکان مناسب نمی باشد.

برای پیشیگری از سندرم بینایی کامپیوتر در کودکان باید قبل از شروع مدرسه معاینه کاملی از چشم کودکان از نظر دید نقاط دور و نزدیک صورت گیرد.

- ایستگاههای کاری کامپیوتر متناسب با وضیعت کودکان طراحی شود.

- فاصله بین مانیتور و چشم کودک 28-18 اینچ توصیه می شود. فاصله کمتر از 18 اینچ برای کودکان مضر است.

- والدین باید از رفتارهای که بر مشکلات چشمی دلالت می کند آگاه باشند از قبیل قرمزی چشم، مالش مکرر چشمها، سردرد، پوزیشن های غیر معمول، شکایت از تاری دید و خستگی چشم))

ب - صدمات سیستم اسکلتی

مشکلات نواحی مچ، گردن و پشت ، کودکانی را که طولانی مدت از کامپیوتر استفاده می کنند، تهدید می کند. این مشکل با وضیعت قرارگیری کودک در حین کار با کامپیوتر در ارتباط است .برای پیشگیری از این صدمات پوزیشن صحیح قسمت فوقانی بدن در حین کار با کامپیوتر حفظ شود پشت بوسیله صندلی حمایت شود.

- در حین نشستن بر روی صندلی نباید بر عقب زانوها فشار وارد شود.

- پاها روی سطحی محکم(کف زمین یا بر روی سطح شیب دار) قرار گیرد.

سر بر روی گردن متعادل باشد..-

- زاو‌یه بین ساقه پا و ران بیش از 90 درجه باشد.

- مچ بطور خنثی قرار گیرد( زاویه کمتر از 15 درجه

مواردی که باید برای کودکان 5 تا 12 ساله در نظر گرفت:

- یک محل کار نرمال طراحی شود. فضایی که کودک بتواند به آن دسترسی پیدا کند. به راحتی بنشند بدون اینکه بدنش را بطور نامتناسب خم کند یا بپیچاند

- وضیعت صفحه کامپیوتر را چک کنید.صفحه کامپیوتر طوری قرار گیرد که کودک بدون اینکه گردنش را به عقب و جلو خم کند آنرا به راحتی ببیند.

- وجود تجهیزات مناسب در محل کار: صندلی راحت-میز ثابت- صفحه کلید سطح پایین با شیب منفی- موس در سایز مناسب برای کودک.

- صفحه مانیتور عاری از گردو غبار باشد و نور کافی موجود باشد

- مدت زمان استفاده از کامپیوتر کنترل شود. زیرا صدمات فیزیکی با طول مدت استفاده از کامپیوتر در ارتباط است.

احساس کنترل

دومین ویژگی کامپیوتر و اینترنت، احساس کنترلی است که این رسانه برای فرد ایجاد می‌کند. فرد وقتی که از کامپیوتر و اینترنت استفاده می‌کند، احساس کنترل عجیبی در فعالیت‌هایش تجربه می‌کند. فرد می‌تواند به کامپیوترش فرمان دهد به همان شیوه‌ای که تمایل دارد ظاهر شود و اطلاعات را به همان شیوه‌ای که او را خشنود می‌سازد سازمان دهد. برای افرادی که احساس کنترل اندکی در سایر حوزه‌های زندگی‌شان داشته‌اند کامپیوتر و اینترنت فرصت خوبی را فراهم می‌آورند تا آنها احساس کنترل خیلی زیادی را تجربه نمایند. به عنوان مثال اتاق گفتگوی همزمان (چت) یک تجربه بین فردی را فراهم می‌کند، این مسئله بخصوص در افرادی که تجاربی منفی در این زمینه داشته‌اند نمود بیشتری دارد ولی در ارتباط اینترنتی مثل گفتگوی همزمان همه این حالات از بین می‌روند و از لحاظ کلامی برای فرد ارضاکننده هستند، در نتیجه فشار ارتباط با دیگران ملایمتر و معتدل‌تر می‌شود. همچنین در اینترنت فرد می‌تواند جنسیت، سن، نژاد و ظاهر خویش را تغییر داده و طور دیگری خود را نشان دهد که این خود کنترل فوق‌العاده ی شخص را در تعاملات نشان می دهد و نشانه‌ای از خواست‌های واقعی او که از مهار کنترل‌های اجتماعی اوست، می‌باشد.